Mensen vanuit onderwijs, kinderopvang, voorschoolse educatie, buitenschoolse opvang en wethouders hebben samen visie ontwikkeld op integrale kindcentra. Over dit onderwerp boog het kernteam zich tijdens de laatste bijeenkomst van 2015.

Visie (Klik op de link voor de presenttaie in YouTube)

De visie voor Kindcentra 2020 omvat:

  1. basistoegangsrecht voor ieder kind van 0 tot 12 (dus onafhankelijk van wel of geen werkende ouders, hoogte inkomen etc.)
  2. integratie in één organisatie.

De visie is uitgewerkt: pedagogisch, juridisch, financieel, arbeidsverhoudingen, sociaal domein (huisvesting wordt in 2016 in beeld gebracht).

Het resultaat tot nu toe is in boek vervat: Kindcentra 2020 een realistisch perspectief (pdf).

Ad 1 toegangsrecht

  • voorschoolse educatie bereikt kwart van de doelgroep niet
  • bso is pedagogisch verloren tijd
  • subsidiëring van doelgroepen, rugzakjes etc, zijn ineffectief, de 'verkeerde' kinderen worden bereikt
  • onderdeel van funderend onderwijs

    (in GB bleek dat alle kinderen daardoor boven de ondergrens komen voor een succesvolle onderwijscarrière (al blijft er verschil tussen kinderen van hoger en lager opgeleide ouders)

Ad 2 organisatie

  • geen grote stelselwijziging, wet PO veranderen duurt lang, alleen aanvulling nodig
  • interdisciplinaire samenwerking leidt tot organisatiestrijd, competenties naar voren schuiven etc.
  • na jaar consultatiebureau zijn we kinderen kwijt, op vierde beginnen we opnieuw
  • groeimodel: één mogelijkheid erbij bieden, naast samenwerking, overlegconstructies e.d.
  • keuzevrijheid voor ouders blijft
  • toeslagmogelijkheid voor meer dan de gratis basis van twee dagen, dus net als huidige kinderopvang is het óók een arbeidsmarktinstrument
  • geen verschoolsing kinderopvang, geen peuterschool o.i.d.
  • keuzevrijheid voor organisaties: integraal kindcentrum ("ikc") is optie, geen blauwdruk

Uitwerkingsvoorstellen

  • voor blijvend effect op taalontwikkeling is ondergrens:

    - vanaf 1 jaar 2 dagen in  de week

    - vanaf 4 jaar 6 uur bso in de week

    - bij 10,11 jaar neemt participatie enorm af, dus minder uren want minder effectief
  • denken in dagarrangementen, dus niet gescheiden onderwijstijd/opvangtijd
  • op basis van pedagogische en didactische doelen doordenken hoe dag wordt ingericht, ook aandacht voor bioritme, natuurbeleving, klassen/groepen-systeem doorbreken
  • denk aan de "variant Zandvoort": school het hele jaar open, lossere begin en eindtijden, eigen vakanties, kindportfolio, etc.

     

Aandachtspunten die aan de orde komen:

recht op toegang

  • vanzelfsprekendheid organiseren, vergelijkbaar met gang naar consultatiebureau of op vier jaar naar school
  • kind niet erheen sturen zou moeten voelen als het onthouden van iets waardevols voor kinderen
  • huidige kinderopvang loont niet voor ouders met weinig inkomsten, daarom als onderwijsvoorziening zien 
  • ook integratie, diversiteit gediend: alle ouders ontmoeten elkaar
  • niet als arbeidsmarktinstrument, maar als funderend onderwijs 
  • recht op toegang, 'plicht op werving'

integratie

  • succesvolle kindcentra staan nu in betere buurten, vandaar olievlekwerking? Of juist beginnen in buurten waar kinderen het het hardst nodig hebben? Mogelijk nadeel: stigma op "ikc" zal dan verspreiding belemmeren/verhinderen.
  • in achterstandwijk lukt ikc nu niet omdat algemene toegankelijkheid niet is geregeld
  • in dagarrangementen aandacht voor contact met andere buurten/scholen/ikc's

ontspannen samenleving

  • gevaar: vijf dagen werken, kinderen hele dag op ikc
  • onthaasting van ouders versus belang van kind (of is minder gezinsstress zowiezo in belang kind?)
  • kinderen niet altijd in groepen, hebben ook recht op individuele activiteiten ('alléén spelen')

integratie met jeugdzorg/-hulp, passend onderwijs, sociale wijk-/buurtteams

  • onderdeel van transitie agenda, educatieve agenda in gemeente / regio
  • regierol voor gemeente omdat sommige instituten verliezen waar andere winnen etc.
  • privacy: warme overdracht binnen organisatie nu geen probleem, maar van onderwijs naar kinderopvang bijv. wel, dat werkt belemmerend voor preventieve jeugdzorg (sociaal domein, kindermishandeling)

ouderzeggenschap, medezeggenschap

  • oudercommissie in kinderopvang hebben meer invloed dan ouders in MR, bovendien meer aandacht voor pedagogisch beleid

implementatie

  • aantrekkelijk maken ('vanzelfsprekendheid organiseren') versus stelselwijziging, wettelijke verplichting (zie opmerkingen Rik hieronder)
  • let op: niet alle ikc's  zijn ook echt integraal, net zo min als brede scholen 
  • mogelijk lokale eerste stap: uitspraak gemeenteraad, opdracht B&W om masterplan op te stellen: integraal huisvestingsplan, niet alleen onderwijshuisvesting ook kinderopvang etc. (dat kan formeel niet, omdat gemeente er niet over gaat, maar er is wel overleg mogelijk
  • NB: veel maatschappelijke vastgoed in handen van gemeenten en corporaties, landelijk 3-4 miljard

wel/geen stelselwijziging:

  •  verkokering sociale zaken (kinderopvang) en OCW (onderwijs): ikc moet onder onderwijs vallen
  • overheveling naar publiek domein, kinderopvang nu commercieel (soms grote organisaties, in buitenlandse handen)
  • kinderopvangtoeslag veranderen op zich is in TK wel bespreekbaar. Theoretisch is toeslag gunstig voor lagere inkomens, huidige aanvraagprocedure verhindert in de praktijk dat geld terecht komt waar het het hardst nodig is
  • idee kinderbijslag inkomensafhankelijk maken: 6 miljard om ontwikkeling ikc's te financieren

vooruitblik nabije toekomst:

  • 22 januari 2016: SER-advies (naar verluidt vóór basistoegangsrecht)
  • komend half jaar uitvoering motie over mogelijkheden voor één organisatie (Szw én OCW in overleg)